21 Temmuz 2012 Cumartesi

Oscar Nasıl Wilde Oldu? Elliot Engel


Bu kitabı bu aralar bloglarda sıklıkla rastlamaktayım. Geçenlerde bir kitabevinde dolaşırken içini karıştırıp, bir sayfaya yakın okudum. Çok etkilendim. Yazarın anlatmış olduğu listedeki kişiler İngiliz Edebiyatı'nın miheng taşlarını oluşturan yazarlardan oluşmakta. Sıkı bir İngiliz Edebiyatı hayranı olarak listeye aldım ve İdefix şiparişim arasına bu kitabı da ekledim:). 
Kitapta kimler yok ki Jane Austen, Ernest Hemingway, Charles Dickens, Edgar Allan Poe, Oscar Wilde, Thomas Hardy, Charlotte ve Emily Bronte, W. Shakespeare, Mark Twain ve George Elliot bunlardan sadece birkaçı. Kitabı, diğer biyografi kitaplarından ayıran Prof. Engel'in eşsiz anlatımı ve yorumu. Engel'in de  söylemiş olduğu gibi bu kitap yazarlar hakkında birçok bilmediğimiz şeylere vurgu yapmakta, bunlar üzerinde durmaktadır. Aynı zamanda soran sorgulayan bir bakış açısına sahip olan Engel ,yazarlar ve yaşadıkları olaylarla ilgili de yorumlarına da yer vermektedir. Bu durum  doğal olarak kitaba ayrı bir hava katmış. Kitapta genel olarak 19 ve 20 yüzyıl yazarlarını okumaktayız. Özellikle de 19. yüzyıl yazarları daha ağır basmaktadır. Victoria Dönemi yazarlarını anlatırken bu döneme dair anekdotlara ayrıca yer veren yazar, dönemin katı kurallarını da kitap boyunca eleştirmektedir. Victoria Dönemi denilen bu dönem sanat, mimari, edebiyat gibi farklı dallarda etkisini göstermiş. Edebiyatta yahut şiirde açık seçik ögelerden uzak durulmasını şart koşmuş, buna uymayanların kitaplarını yayınlanmasına izin vermemiştir. Kadın yazarlar bu dönemde çok az. Ya da erkek ismiyle kitaplarını yayınlayan bulunmakta ki George Elliot buna örnek teşkil etmektedir. Aslında bu döneme damgasını vuran ve Viktoria Dönemi yazarları denildiğinde akla gelen 7 yazar var. Charles Dickens, Charlotte Bronte, Emily Bronte, Thomas Hardy, George Elliot, Antony Trollope ve W. Makepeace Thackeray. 

Charles Dickens
Bu kitaptan bu kadar etkilenmemin nedeni, yazarların bilinmeyen öykülerinin yanı sıra yazar olma süreçlerini anlatması. İngiliz yazarlarının birçoğu aslında bulunduğu sefaletten kurtulmak, para kazanmak için kitap yazdıklarını ve bu şekilde yazar olduklarını görmekteyiz. Kitaplarının esin kaynakları da yaşadıkları tecrübeler bulundukları ortam. Örneğin Edgar Allan Poe'nun öykülerini çok severim ama yer yer korku ögeleri ağırlıktadır. Bunun nedeninin aslında EdgarAllan Poe'nun yaşadığı acılar, görmüş olduğu ölümler ve gitmiş olduğu rahip okulunda yaşamış olduğu olaylar silsilesinden oluştuğunu bu kitap sayesinde öğrendim. Bunun yanı sıra Dickens'ın fakir olduğunu ve bunun için küçük yaşlardan itibaren çalışmış olduğunu biliyordum. Fakat paper back'i kendisinin bulduğunu bilmiyordum. O dönemler kitap kapakları tahtadan yapıldığından kitapların fiyatları yüksek olduğu bilinmektedir. Dickens ise, birçok kesime ulaşsın ve maliyeti düşürmek adına karton kapak uygulamasını getirmiştir. Bu arada Dickens'ın Amerika'da bulunduğu sıralarda gözlemlerini bir nevi aktarmış olduğu ve en uzun kitaplarından biri olan Martin Chuzzlewit adlı romanını da okumak isteği içimde canlandı. Bir boş vaktimde oturup okumak isterim. Engel, Dickens'ın edebiyatçılığı ile ilgili derse başlamadan önce öğrencilerine Dickens en uzun romanlarından biri olan Martin Chuzzlewit'i okumaları için verirmiş. Sanırım Lise çağındaki öğrenciler için işkence tarzı bir şey olsa gerek:)

E. Hemingway
Amerikan Edebiyatı yazarlarına baktığımızda Ernest Hemingway ve Mark Twain başta gelmektedir. Özellikle Amerikalılar Mark Twain'i yere göğe koyamazlar. Bunların arasından benim favorim Faulkner ve Steinbeck olsa da kitapta bu ikisine yer verilmemiş. 20. yüzyıl Amerikan Edebiyatı denilince akla 4 isim gelmektedir. Bunlar Ernest Hemingway, Scott Fitzgerald, John Steinbeck ve W. Faulkner. Bu kitapta bu konuya yer vermiştir. Halen üniversitelerde ve kolejlerde bu 4 yazar önemli bir yere sahiptir. Bunlar arasında kitapları filmlere konu olan Ernest Hemingway'in de benim için ayrı bir yeri vardır. Hemingway ayrıca sinemadan para kazanan ilk edebiyatçılardan biri oldugunu yine bu kitap sayesinde ögrendim:). Hemingway benim için tabiri caizse delikanlı yazardır. Dili sade ve açıktır. Genellikle erkeklerin agırlıkta oldugu kitapları bulunmaktadır. Scott Fitzgerald'ın yakın arkadaşı olan Hemingway'in kaprisli ve egoları yüksek bir insan olduğu bilinmektedir. Eleştiriyi sevmediği ve bu konuda çok çabuk tepki gösterdiği ve yazarlık konusunda kıskanç bir mizaha sahip olduğunu yine bu kitap sayesinde ögrendim. Hatta Fitzgerald'ın yüreklendirmesi ve desteğiyle edebiyat dünyasına adım atan yazarın, bu konuda arkadaşına karşı ilerleyen zamanlarda nankör bir tutum sergilendiğini okuyunca şaşırdım. Yazarların egolarının yüksek olduğunu birçoğumuz bilir, ama diğer yazarları okurken bunlara çok rastlamazken; Engel'in Hemingway ile ilgili bölümde bu duruma yogun bir şekilde eğilmesi Hemingway konusundaki düşüncelerimi biraz değiştirdi. Kısacası okurken elimden bırakmak istemediğim bu kitabı herkesin okumasını tavsiye ederim. Yazarların değişik yönlerini öğrenmenin yanı sıra okumadıgınız kitaplarını da okumak için not alabileceğiniz güzel bir kitap. Herkese şimdiden iyi okumalar


4 yorum:

  1. ama çağdaş amerikan edebiyatı mark twain'e tarihlenir. bence yere göğe koyamamakta haklılar. ayrıca yakın zamanda iki romanını ingilizceden okumuş bir insan olarak söyleyebilirim ki anlatımı yalın, iddiasız, gayet açık. faulkner'ın tam tersine:D

    YanıtlaSil
  2. Evet haklısın. Saymış olduğum 4 yazarı çok önemsiyorlar ama dediğin gibi Mark Twain onlar için çok önemli. Söylediklerinin yanı sıra sanırım kitaplarının konusu da insanlara çekici geliyor. Hangi kitabını önerirsin?

    YanıtlaSil
  3. ben tom sawyer ve huckleberry finn'i okudum, tom sawyer'ı öneririm.

    YanıtlaSil
  4. biraz önce D&R'da gördüm. Alsam mı almasam mı karar veremedim. Hucleberry finn romanıyla ünlenmiş yazar. Bu arada Can yayınlarının 5 tl kampanyasında bu hafta Carlos Fuentes'in bazı kitapları vardı. İki tanesini aldım. Carlos Fuentes sevenlere duyurulur.

    YanıtlaSil